HimalKhabar.com :: A Complete Nepali Political News Portal
नालापानीबाट कहाँ गए बलभद्र?
नालापानीबाट कहाँ गए बलभद्र?
विचार राजकुमार दिक्पाल
बलभद्र कुँवर नालापानी किल्लामा अंग्रेजसँग हारेपछि सीधै रणजित सिंहको सेनामा भर्ना हुन गएको र उनी भगौडा सैनिक रहेको भनी कतिपयले गरेको भ्रामक प्रचारलाई नै धेरैले सही ठानिरहेका छन्।
जंगबहादुरकी तामाङ रानी
जंगबहादुरकी तामाङ रानी
धाई आमाका रूपमा दरबार ल्याइएकी विवाहिता तामाङ चेलीलाई पतिबाट खोसेर जंगबहादुरले ४२औं रानी बनाएका थिए।
लिम्बूका नीति-स्मृति
लिम्बूका नीति-स्मृति
गोरखाली शासकको धर्म-संस्कृति स्विकार्ने स्मृति समूहका लिम्बूप्रति उदार राज्यले मुन्धुम मान्ने नीति समूहलाई कडा दण्ड-जरिवाना तोकेको थियो।
कामदत्त सेन कहिले भएका थिए विजयपुरका राजा?
कामदत्त सेन कहिले भएका थिए विजयपुरका राजा? कामदत्त सेनले विजयपुरको राजसिंहासन सम्हालेको संवत्‌बारे इतिहासकारहरूले लेखेका फरक फरक मतलाई खण्डन गर्ने गरी सक्कली कागजात नै भेटिएका छन्।
सेरेङहरूलाई फकाउन पृथ्वीनारायण शाहले खेपेको सकस
सेरेङहरूलाई फकाउन पृथ्वीनारायण शाहले खेपेको सकस गोरखालीले लिम्बुवान कब्जा गरिसकेपछि पनि पृथ्वीनारायण शाहले सेरेङ लिम्बूहरूलाई हात लिन अनेक प्रयास गर्दा समेत आफ्नो जीवनकालमा सफलता पाएनन्।
जात हेरेर सजाय तोक्ने थिति
जात हेरेर सजाय तोक्ने थिति तत्कालीन प्रधानमन्त्री जंगबहादुर राणा बेलायत भ्रमणबाट फर्केपछि विसं १९१० मा मुलुकी ऐन लागू गरे। त्यसले जातिगत विभेदलाई थप वैधानिकता दियो। अपराधमा जात अनुसार दण्ड सजाय तोकियो।
वैरागी काइँलाको त्यो नेता अवतार
वैरागी काइँलाको त्यो नेता अवतार सर्जकका रुपमा ख्याती कमाएका वैरागी काइँला कुनै समय राजनीतिमा पनि सक्रिय थिए।
पृथ्वीनारायण शाहबारे पुस्तक लेख्दा
पृथ्वीनारायण शाहबारे पुस्तक लेख्दा पृथ्वीनारायण शाहलाई दानवीकरण गर्नु ठूलो मूर्खता हो, तर पृथ्वीनारायणको देवत्वकरणले उनकै मूल्यलाई विघटन गरिरहेको छ।
गिरिजाप्रसादले नफर्काएको त्यो बन्दूक
गिरिजाप्रसादले नफर्काएको त्यो बन्दूक राणाशासन फाल्न नेपाली कांग्रेसको ‘जनमुक्ति सेना’ लाई बन्दूक दिएको धनकुटाको खयगुली नेवार परिवारका एक सदस्यले पञ्चायत विरुद्ध आफ्नो प्राणकै आहुति दिए।
पृथ्वीनारायणले किन फेरे गोत्र? 
पृथ्वीनारायणले किन फेरे गोत्र?  कट्टर हिन्दू राजा पृथ्वीनारायणले गोरखा राज्यको विस्तार गर्दा अन्य राज्यका सहगोत्री शासकलाई मारकाट गर्नुपर्ने र यस्तो गर्न धर्मले लगाएको प्रतिबन्ध छल्न भारद्वाजबाट काश्यप गोत्र धारण गरेको मान्न सकिन्छ। 
प्रवासीको पहलमा आदिकवि
प्रवासीको पहलमा आदिकवि मोतीरामले अनुसन्धानपूर्वक नभएर भानुभक्तको काव्यिक व्यक्तित्वप्रतिको श्रद्धाले दिएको ‘आदिकवि’ विशेषणलाई प्रवासी नेपालीहरूले शासकीय तहबाटै अनुमोदन गराए।
राजा झुक्याएर विर्ताको लालमोहर
राजा झुक्याएर विर्ताको लालमोहर पहिले जातीय बाहुल्य र अधिपत्य तथा शासकीय अधिकारका कारण लिम्बूहरूले चर्ची बेहोरी आएको लिम्बुवानमा पछि अन्य जाति तथा समुदाय पनि प्रवेश गरे।
को हुन् धनकुटा गौंडाका पहिलो प्रशासक?
को हुन् धनकुटा गौंडाका पहिलो प्रशासक? जिल्ला प्रशासन कार्यालय, धनकुटाको वेबसाइटमा धनकुटा गौंडाका पहिलो प्रशासकका रूपमा बख्तावरसिंह बस्नेतको नाम छ। उनको कार्यकाल वि‍सं १८६८ देखि १८७८ सम्म भएको उल्लेख छ।
माझकिरात मास्न के गरेनन् गोरखालीले?
माझकिरात मास्न के गरेनन् गोरखालीले? गोरखालीहरूले आफ्नो पक्षमा नआउने माझकिरातका खम्बू-किरातहरूलाई मार्ने‚ गर्भवतीको गर्भ तुहाइदिएको र शिशुहरूलाई ओखलमा हालेर किचिएको हड्सन पाण्डुलिपिमा उल्लेख छ।
लिम्बूहरूलाई तिब्बत र सिक्किमबाट पनि सुवांगी
लिम्बूहरूलाई तिब्बत र सिक्किमबाट पनि सुवांगी लिम्बूहरूले विजयपुर र गोरखालीबाट मात्र नभई तिब्बत र सिक्किमबाट पनि सुवांगी पाएर स्थानीय स्तरमा शासन सत्ता चलाएको विभिन्न दस्तावेजहरूमा उल्लेख भएको पाइन्छ।
पृथ्वीनारायण शाहको ज्यानै जोखिममा परेका चार घटना
पृथ्वीनारायण शाहको ज्यानै जोखिममा परेका चार घटना
इतिहास राजकुमार दिक्पाल
राज्य विस्तारका क्रममा कालु पाँडेको सल्लाह नमान्दा चार पटक पृथ्वीनारायण शाहको ज्यानै जोखिममा परेको थियो।
गाेरखालीले सजिलै जितेको थिएन लिम्बुवान
गाेरखालीले सजिलै जितेको थिएन लिम्बुवान
केही इतिहासकारले गोरखालीहरूले युद्ध नलडी नै लिम्बुवानको भूभाग हात पारेको उल्लेख गरेका छन्। तर‚ विभिन्न दस्तावेजहरूले गोरखा र लिम्बुवानबीच विभिन्न समयमा युद्ध भई सन्धि‚ सम्झौता भएको देखाउँछन्।
गोरखाली इतिहासमा गुरुङ काजी
गोरखाली इतिहासमा गुरुङ काजी
शाह राजाहरूले मगरलाई जति स्थान नदिए पनि गुरुङहरूलाई कुनै कुनै समय उच्च स्थान दिएको पाइन्छ।
इतिहास शिरोमणिले झेलेका अवरोध
इतिहास शिरोमणिले झेलेका अवरोध अनेकौं दुःख र व्यवधानहरूसँग जुझ्दै बाबुरामले नेपालको इतिहासलाई समृद्ध बनाए। भौतिक रूपमा दृष्टिविहीन भए पनि उनले नेपालको इतिहास सम्बन्धी ज्ञानको ज्योति छरे।
बौद्ध धर्मावलम्बीको विद्रोह
बौद्ध धर्मावलम्बीको विद्रोह गौतम बुद्ध जन्मिएको र प्राचीनकालदेखि नै बौद्ध धर्मको विकास र विस्तार भएको देशमा वेला वेलामा बौद्ध विद्रोह भएको पाइन्छ। राज्यबाट विद्रोहीहरूको हत्या तथा बौद्ध धर्म अनुशरण गरेकै कारण देश निकाला र जेल सजाय दिइएको पाइन्छ।
धनकुटामा काजी जसपाउ थापाको निशानी
धनकुटामा काजी जसपाउ थापाको निशानी सैनिक प्रयोजनको कोतखाना स्थापना गरेर धनकुटालाई पूर्वी नेपालको केन्द्र बनाउने कार्यको शुरूआत काजी जसपाउ थापाले गरेको विभिन्न दस्तावेजहरूले देखाउँछ।
विजयपुरका खनालहरूको नालीबेली
विजयपुरका खनालहरूको नालीबेली विजयपुरमा दन्तकाली मन्दिरको पूजा चलाउने जिम्मेवारी पाएका खनालहरू तनहुँकोटबाट गएका थिए, जो सेनवंशी राजाकै समयमा त्यहाँ पुगेका थिए।
जंगबहादुरको मृत्यु स्वाभाविक कि हत्या?
जंगबहादुरको मृत्यु स्वाभाविक कि हत्या? साक्खै मामाको हत्या गरेर सत्ताप्राप्तिको बाटोमा पदार्पण गरेका जंगबहादुरकै पनि आफ्नै भाइ, भारदार र दरबारिया षड्यन्त्रमा पटक पटक हत्या प्रयास भएको थियो।
बडाकाजी अमरसिंह: भीमसेन थापाबाट यसरी भोगेका थिए असहयोग र अपमान 
बडाकाजी अमरसिंह: भीमसेन थापाबाट यसरी भोगेका थिए असहयोग र अपमान  पृथ्वीनारायण शाह सहित चार पुस्ताका राजाको शासनकालमा राज्य विस्तार र रक्षाका लागि लडेका बडाकाजी अमरसिंह थापाले पटक पटक भीमसेन थापाको पूर्वाग्रहको शिकार हुनुपर्‍यो।
इतिहास शिरोमणिले झेलेको त्यो आर्थिक सङ्कट
इतिहास शिरोमणिले झेलेको त्यो आर्थिक सङ्कट बाल्यकालदेखि नै पारिवारिक र आर्थिक सङ्कट झेल्दै आएका इतिहास शिरोमणि बाबुराम आचार्यले जीवनको उत्तरार्द्धमा आँखाको ज्योति गुमाउँदा पनि इतिहासको अन्वेषण गरी ज्ञानको ज्योति फिंजाउन छोडेनन्।
भीमसेन थापा क्रूर कि जंगबहादुर?
भीमसेन थापा क्रूर कि जंगबहादुर? रगतको होली खेलेर सत्तारोहण गरेका भीमसेन र जङ्गबहादुर दुवैले ३०-३० वर्षभन्दा बढी एकलौटी शासन चलाए। तर, हत्या गरिएका मानिसको हिसाब हेर्दा जंगबहादुरभन्दा क्रूर भीमसेन देखिन्छन्।
शहीद दशरथ चन्द, जसले प्रेमिका बित्दा जूठो बारेका थिए
शहीद दशरथ चन्द, जसले प्रेमिका बित्दा जूठो बारेका थिए निर्भीक क्रान्तिकारी दशरथ चन्द प्रेममा निकै कोमल र समर्पित थिए, प्रेमिकाले उपहार दिएको ‘डम्बरकुमारीको खास्टो’ उनले शहादतको वेलासम्म पनि छाडेनन्।
कहाँ भेटिएको थियो पृथ्वीनारायण शाहको उपदेश?
कहाँ भेटिएको थियो पृथ्वीनारायण शाहको उपदेश? नुवाकोट दरबारमा पृथ्वीनारायण शाहले आफ्नो जीवनको अन्तिम समयमा गरेको भारदारी र त्यहाँ दिएको भाषणलाई नेपाली इतिहासकारमध्ये कसैले ‘पृथ्वीनारायण शाहको दिब्योपदेश’ तथा कसैले ‘पृथ्वीनारायण शाहको उपदेश’ भनी उल्लेख गर्ने गरेका छन्।
संसारलाई ‘नेपाली वीरता’ चिनाउने ती मगरहरू
संसारलाई ‘नेपाली वीरता’ चिनाउने ती मगरहरू नेपाल निर्माणमा उत्तिकै योगदान गरेको मगर जातिको शौर्य र वीरताबारे उल्लेख गर्नमा इतिहासविद्हरूले छाती चौडा पार्न सकेका छैनन् । जबकि, यही जातिले ‘नेपाली वीरता’ लाई विश्वमा परिचित गराएको मात्र होइन, बारम्बार पुष्टि समेत गर्दै आएको छ ।
बलभद्र कुँवर : नेपाली वीरको लाहुर पलायन
बलभद्र कुँवर : नेपाली वीरको लाहुर पलायन २५ वर्षकै उमेरमा नालापानी किल्लामा अङ्ग्रेज सेनालाई आच्छु-आच्छु बनाएका कप्तान बलभद्र अन्ततः स्वदेशमा टिक्न नसकी लाहुरे बन्न बाध्य पारिए।